Specjalność translatorska
Oferowana w ramach Studiów romanistycznych specjalność translatorska ma charakter elastyczny, co oznacza, że student/studentka może samodzielnie zadecydować, które przedmioty chce realizować i w jakiej kolejności.
Warunkiem ukończenia specjalności (potwierdzonej wpisem na dyplomie) jest zaliczenie minimum siedmiu przedmiotów tłumaczeniowych w ramach przedmiotów do wyboru ze stałej listy.
Możliwe są różne ścieżki realizacji specjalności translatorskiej. Pomocą w odpowiednim zaprojektowaniu własnej ścieżki służy koordynatorka specjalności dr Kaja Gostkowska (kaja.gostkowska@uwr.edu.pl).
Uzupełnieniem zajęć tłumaczeniowych oferowanych w ramach Studiów romanistycznych są różnego rodzaju wydarzenia popularyzujące wiedzę o zawodzie tłumacza, w tym coroczny Dzień Tłumaczy, wykłady zaproszonych tłumaczy, wizyty studyjne, projekty tłumaczeniowe czy działania Koła Naukowego Tłumaczy Romanistów „TradBien”. Studenci i pracownicy IFR dysponują różnymi narzędziami przydatnymi w pracy tłumacza, w tym programem Trados czy też sprzętem do tłumaczenia symultanicznego.
Przedmioty specjalności translatorskiej
W ofercie mamy jedenaście różnych przedmiotów tłumaczeniowych, należących do czterech kategorii:
1) Przedmiot tłumaczenia ogólnego
Przedmiot oferowany jest dla poszczególnych par językowych (francuski i polski / hiszpański i polski / włoski i polski).
Zaliczenie tego przedmiotu jest warunkiem wstępu na przedmioty tłumaczenia specjalistycznego, dlatego zaleca się jego realizację w semestrze 1.
Tłumaczenie pisemne ogólne
Cele kształcenia dla przedmiotu:
– kształtowanie umiejętności pisemnego tłumaczenia różnych typów tekstów użytkowych (na język polski i na wybrany język romański);
– wyrabianie właściwych nawyków składających się na rzetelność pracy tłumacza;
– kształtowanie umiejętności negocjacji ze zleceniodawcą i doboru strategii do celu tłumaczenia;
– kształtowanie umiejętności pracy grupowej.
Treści programowe:
1. Analiza tekstu do tłumaczenia w kontekście opisu zlecenia; identyfikacja problemów tłumaczeniowych i wybór odpowiedniej strategii.
2. Tłumaczenie różnych typów tekstów użytkowych; sposoby rozwiązywania problemów tłumaczeniowych (techniki); zastosowanie pomocy, narzędzi i źródeł wiedzy przydatnych do wykonywania tłumaczeń ogólnych.
3. Korekta tłumaczenia różnych typów tekstów użytkowych i dyskusja nad zastosowanymi rozwiązaniami; konsekwencje nieadekwatnych do sytuacji wyborów (błędy w przekładzie).
2) Przedmioty tłumaczenia specjalistycznego
Przedmioty tłumaczenia ustnego oferowane są dla poszczególnych par językowych (francuski i polski / hiszpański i polski / włoski i polski).
Aby móc zapisać się na powyższe przedmioty, konieczne jest zaliczenie przedmiotu Tłumaczenie pisemne ogólne.
Dla całego cyklu studiów oferta obejmuje minimum cztery z pięciu przedmiotów tłumaczenia specjalistycznego. Zależy ona od możliwości organizacyjnych Instytutu Filologii Romańskiej w danym roku i nie musi być identyczna dla każdej z par językowych.
W wyjątkowych przypadkach jeden z oferowanych przedmiotów tłumaczenia specjalistycznego może zostać zastąpiony przedmiotem okołotłumaczeniowym.
Lokalizacja
Cele kształcenia dla przedmiotu:
– zapoznanie studentów ze specyfiką lokalizacji produktów audiowizualnych;
– kształtowanie umiejętności tłumaczenia komunikatów łączących tekst z obrazem i dźwiękiem z wybranego języka romańskiego na polski i odwrotnie, z uwzględnieniem wyzwań i ograniczeń poszczególnych rodzajów lokalizacji produktów audiowizualnych.
Treści programowe:
1. Zagadnienia wstępne: a. definicja lokalizacji; b. lokalizacja wybranych produktów audiowizualnych (cechy charakterystyczne, ograniczenia techniczne, analiza przypadków), np.: lokalizacja stron internetowych, reklam i materiałów promocyjnych w internecie i przestrzeni publicznej; lokalizacja aplikacji mobilnych i oprogramowań; lokalizacja edukacyjnych i szkoleniowych materiałów audiowizualnych; lokalizacja gier komputerowych (m.in. dialogi i interfejs użytkownika).
2. Ćwiczenie umiejętności tłumaczenia komunikatów łączących tekst z obrazem i dźwiękiem z wybranego języka romańskiego na polski i odwrotnie: a. analiza produktu audiowizualnego podlegającego lokalizacji; b. zdobywanie wiedzy potrzebnej do przetłumaczenia tekstu i lokalizacji materiału audiowizualnego, wybór odpowiedniego oprogramowania w zależności od rodzaju produktu audiowizualnego; c. lokalizacja produktu audiowizualnego i jej kontrola; d. analiza wykonanego transferu audiowizualnego i dyskusja nad zastosowanymi rozwiązaniami.
Tłumaczenie audiowizualne
Cele kształcenia dla przedmiotu:
– zapoznanie studentów ze specyfiką tłumaczenia audiowizualnego;
– kształtowanie umiejętności tłumaczenia komunikatów łączących tekst z obrazem i dźwiękiem z wybranego języka romańskiego na polski i odwrotnie, z uwzględnieniem wyzwań i ograniczeń poszczególnych rodzajów tłumaczenia audiowizualnego.
Treści programowe:
1. Zagadnienia wstępne: a. definicja i typologia ogólna tłumaczenia audiowizualnego; b. wybrane techniki transferu audiowizualnego, ich cechy charakterystyczne i związane z nimi ograniczenia techniczne, np.: tłumaczenie filmowe: listy dialogowe dla lektora, napisy i dubbing; tłumaczenie reklam w telewizji i prasie.
2. Ćwiczenie umiejętności tłumaczenia komunikatów łączących tekst z obrazem i dźwiękiem z wybranego języka romańskiego na polski i odwrotnie: a. analiza tekstu do tłumaczenia; b. zdobywanie wiedzy potrzebnej do przetłumaczenia tekstu, wybór odpowiedniego oprogramowania w zależności od rodzaju tekstu; c. tłumaczenie tekstu i jego kontrola;d. analiza wykonanego tłumaczenia i dyskusja nad zastosowanymi rozwiązaniami.
Tłumaczenie literackie
Cele kształcenia dla przedmiotu:
– wyposażenie w umiejętność interpretacji i komentowania wybranych zjawisk z dziedziny przekładu literackiego – na podstawie analizy przekładów istniejących oraz własnych prób tłumaczenia.
Treści programowe:
1. Wprowadzenie: specyfika tłumaczenia literackiego i zarys badań nad przekładem literackim.
2. Analiza wybranych elementów lub zjawisk w tekście literackim i jego istniejącym przekładzie lub serii przekładów i/lub własne próby tłumaczenia tekstów literackich i dyskusja nad zastosowanymi rozwiązaniami.
Tłumaczenie poświadczone, prawnicze i handlowe
Cele kształcenia dla przedmiotu:
– zapoznanie studentów ze specyfiką tłumaczenia poświadczonego, prawniczego i handlowego (na język polski i na wybrany język romański);
– przygotowanie studentów do wykonywania tłumaczenia poświadczonego (na język polski i na wybrany język romański);
– kształtowanie umiejętności tłumaczenia tekstów prawniczych i handlowych (na język polski i na wybrany język romański).
Treści programowe:
– wymagania stawiane tłumaczom przysięgłym w Polsce;
– techniki sporządzania tłumaczeń poświadczonych w Polsce (na język polski i na wybrany język romański);
– specyfika tłumaczeń prawniczych i handlowych (na język polski i na wybrany język romański);
– korzystanie z pomocy i narzędzi przy wykonywaniu tłumaczeń poświadczonych, prawniczych i handlowych (na język polski i na wybrany język romański).
Tłumaczenie naukowe i techniczne
Cele kształcenia dla przedmiotu:
– zapoznanie ze specyfiką tłumaczenia naukowego i technicznego;
– kształtowanie umiejętności pisemnego tłumaczenia tekstów naukowych i technicznych (w tym pracy z terminologią i doboru odpowiedniej strategii) z wybranego języka romańskiego na polski i odwrotnie;
– wyrabianie właściwych nawyków składających się na rzetelność pracy tłumacza.
Treści programowe:
1. Zagadnienia wstępne: a. specyfika stylu naukowego; b. specyfika tłumaczenia naukowego i technicznego; c. terminologia w tłumaczeniu naukowym i technicznym (definicja terminu, identyfikacja terminów w tekście, ustalanie ekwiwalentów).
2. Ćwiczenie umiejętności tłumaczenia tekstów naukowych i technicznych z wybranego języka romańskiego na polski i odwrotnie: a. analiza tekstu do tłumaczenia; b. zdobywanie wiedzy (i powiązanej z nią terminologii) potrzebnej do przetłumaczenia tekstu; c. tłumaczenie tekstu i jego kontrola;d. analiza wykonanego tłumaczenia i dyskusja nad zastosowanymi rozwiązaniami.
3) Przedmioty tłumaczenia ustnego
Przedmioty tłumaczenia ustnego oferowane są dla poszczególnych par językowych (francuski i polski / hiszpański i polski / włoski i polski).
Cykl tłumaczenia ustnego można zrealizować w semestrach 1 i 2 lub 3 i 4, a także – np. w przypadku wyjazdu w ramach programu Erasmus – 1 i 4.
Aby móc zapisać się na Tłumaczenie ustne 2, konieczne jest zaliczenie Tłumaczenia ustnego 1. Realizacja Tłumaczenia ustnego 1 nie zobowiązuje do realizacji Tłumaczenia ustnego 2.
Tłumaczenie ustne 1
Cele kształcenia dla przedmiotu:
– kształtowanie umiejętności tłumaczenia a vista oraz tłumaczenia konsekutywnego.
Treści programowe:
1. Rodzaje i specyfika tłumaczenia ustnego
2. Podstawowe informacje na temat zawodu tłumacza żywego języka
3. Ćwiczenia z zakresu tłumaczenia a vista
4. Techniki notowania w tłumaczeniu konsekutywnym
5. Ćwiczenia na pamięć i koncentrację
6. Przygotowanie glosariuszy dwujęzycznych
7. Ćwiczenia z zakresu tłumaczenia konsekutywnego
Tłumaczenie ustne 2
Cele kształcenia dla przedmiotu:
– doskonalenie umiejętności tłumaczenia konsekutywnego,
– kształtowanie umiejętności tłumaczenia symultanicznego.
Treści programowe:
1. Doskonalenie techniki notowania w tłumaczeniu konsekutywnym
2. Ćwiczenia na pamięć i koncentrację
3. Przygotowanie glosariuszy dwujęzycznych
4. Ćwiczenia z zakresu tłumaczenia konsekutywnego
5. Ćwiczenia z zakresu tłumaczenia symultanicznego
4) Przedmioty okołotłumaczeniowe
Przedmioty okołotłumaczeniowe realizowane są w języku polskim.
W toku studiów oferowane są minimum dwa z trzech przedmiotów okołotłumaczeniowych.
W wyjątkowych przypadkach trzeci przedmiot okołotłumaczeniowy może zostać zaoferowany zamiast jednego z czterech przedmiotów tłumaczenia specjalistycznego.
Język polski dla tłumaczy
Cele kształcenia dla przedmiotu:
– dostarczenie wiedzy z dziedziny komunikacji językowej, stylistyki i socjolingwistyki niezbędnej w pracy tłumacza;
– doskonalenie umiejętności użycia środków językowych w zależności od rodzaju tłumaczonego tekstu i celu przekładu, odbiorcy, funkcji tekstu, sytuacji komunikacji i otoczenia społeczno-kulturowego;
– doskonalenie umiejętności posługiwania się polszczyzną pisaną w różnych odmianach;
– kształtowanie umiejętności identyfikacji i korekty błędów językowych w tłumaczeniu;
– poznawanie słowników i narzędzi internetowych przydatnych w pracy tłumacza.
Treści programowe:
– wartość stylistyczna środków językowych;
– różne odmiany tekstów użytkowych;
– zróżnicowanie stylistyczne tekstów pisanych w zależności od odmian polszczyzny;
– dobór środków w zależności od tekstu oryginalnego i celu przekładu;
– błąd językowy a błąd tłumaczeniowy; typologia błędów językowych;
– zagadnienia związane z najczęstszymi błędami językowymi pojawiającymi się w przekładach z języków romańskich na język polski (np. interpunkcja, „fałszywi przyjaciele”, kalki składniowe);- słowniki języka polskiego, opracowania poprawnościowe oraz narzędzia internetowe przydatne w pracy tłumacza.
Narzędzia pracy tłumacza
Cele kształcenia dla przedmiotu:
– zapoznanie z narzędziami przydatnymi w pracy tłumacza i wyposażenie studentów w umiejętność obsługi tego typu narzędzi;
– zapoznanie ze źródłami wiedzy językowej i specjalistycznej;- wyposażenie w umiejętność pracy z danymi tekstowymi i językowymi.
Treści programowe:
1. Narzędzia informatyczne przydatne w pracy tłumacza: programy typu CAT; korekta, edycja i post-edycja tekstów w formacie elektronicznym; programy służące do wykonywania tłumaczeń audiowizualnych i lokalizacji; wprowadzenie do automatycznej analizy korpusu (za pomocą np. SketchEngine).
2. Pozyskiwanie informacji i dokumentacji z użyciem wybranych zasobów: słowniki jedno- i wielojęzyczne, słowniki języka ogólnego i słowniki specjalistyczne, glosariusze i bazy terminologiczne; translatory internetowe; strony instytucji zrzeszających tłumaczy, porady językowe, fora i grupy dyskusyjne; czasopisma specjalistyczne.
Profile zawodowe tłumacza specjalistycznego
Cele kształcenia dla przedmiotu:
– wyposażenie studentów w umiejętność analizy i opisu wybranych zagadnień z dziedziny przekładu, szczególnie w zakresie profili zawodowych tłumacza specjalistycznego we współczesnym kontekście gospodarczym Polski i Europy, w ujęciu interdyscyplinarnym: przekładoznawczym, socjologicznym i ekonomicznym;- przygotowanie studentów do wejścia na rynek pracy.
Treści programowe:
1. Kompetencje tłumacza a profile zawodowe tłumacza specjalistycznego.
2. Tłumaczeniowa działalność usługowa.
3. Profile zawodowe i specjalizacje tłumaczy na rynku pracy: charakterystyka współczesnych profili zawodowych i specjalizacji w działalności tłumaczeniowej; wykonywanie działalności tłumaczeniowej w instytucjach i w firmach: różnice i podobieństwa; samozatrudnienie tłumaczy; wielozadaniowość pracy tłumacza.
