Przedmioty do wyboru
W toku studiów student/studentka realizuje dziesięć przedmiotów do wyboru (30 ECTS) z listy poniżej: po dwa w semestrach 1 i 2 oraz po trzy w semestrach 3 i 4.
Od bieżącej sytuacji organizacyjnej Instytutu Filologii Romańskiej zależy, które przedmioty zostaną uruchomione w danym roku akademickim.
Przedmioty tłumaczeniowe
Język polski dla tłumaczy
Cele kształcenia dla przedmiotu:
– dostarczenie wiedzy z dziedziny komunikacji językowej, stylistyki i socjolingwistyki niezbędnej w pracy tłumacza;
– doskonalenie umiejętności użycia środków językowych w zależności od rodzaju tłumaczonego tekstu i celu przekładu, odbiorcy, funkcji tekstu, sytuacji komunikacji i otoczenia społeczno-kulturowego;
– doskonalenie umiejętności posługiwania się polszczyzną pisaną w różnych odmianach;
– kształtowanie umiejętności identyfikacji i korekty błędów językowych w tłumaczeniu;
– poznawanie słowników i narzędzi internetowych przydatnych w pracy tłumacza.
Treści programowe:
– wartość stylistyczna środków językowych;
– różne odmiany tekstów użytkowych;
– zróżnicowanie stylistyczne tekstów pisanych w zależności od odmian polszczyzny;
– dobór środków w zależności od tekstu oryginalnego i celu przekładu;
– błąd językowy a błąd tłumaczeniowy; typologia błędów językowych;
– zagadnienia związane z najczęstszymi błędami językowymi pojawiającymi się w przekładach z języków romańskich na język polski (np. interpunkcja, „fałszywi przyjaciele”, kalki składniowe);- słowniki języka polskiego, opracowania poprawnościowe oraz narzędzia internetowe przydatne w pracy tłumacza.
Narzędzia pracy tłumacza
Cele kształcenia dla przedmiotu:
– zapoznanie z narzędziami przydatnymi w pracy tłumacza i wyposażenie studentów w umiejętność obsługi tego typu narzędzi;
– zapoznanie ze źródłami wiedzy językowej i specjalistycznej;- wyposażenie w umiejętność pracy z danymi tekstowymi i językowymi.
Treści programowe:
1. Narzędzia informatyczne przydatne w pracy tłumacza: programy typu CAT; korekta, edycja i post-edycja tekstów w formacie elektronicznym; programy służące do wykonywania tłumaczeń audiowizualnych i lokalizacji; wprowadzenie do automatycznej analizy korpusu (za pomocą np. SketchEngine).
2. Pozyskiwanie informacji i dokumentacji z użyciem wybranych zasobów: słowniki jedno- i wielojęzyczne, słowniki języka ogólnego i słowniki specjalistyczne, glosariusze i bazy terminologiczne; translatory internetowe; strony instytucji zrzeszających tłumaczy, porady językowe, fora i grupy dyskusyjne; czasopisma specjalistyczne.
Profile zawodowe tłumacza specjalistycznego
Cele kształcenia dla przedmiotu:
– wyposażenie studentów w umiejętność analizy i opisu wybranych zagadnień z dziedziny przekładu, szczególnie w zakresie profili zawodowych tłumacza specjalistycznego we współczesnym kontekście gospodarczym Polski i Europy, w ujęciu interdyscyplinarnym: przekładoznawczym, socjologicznym i ekonomicznym;- przygotowanie studentów do wejścia na rynek pracy.
Treści programowe:
1. Kompetencje tłumacza a profile zawodowe tłumacza specjalistycznego.
2. Tłumaczeniowa działalność usługowa.
3. Profile zawodowe i specjalizacje tłumaczy na rynku pracy: charakterystyka współczesnych profili zawodowych i specjalizacji w działalności tłumaczeniowej; wykonywanie działalności tłumaczeniowej w instytucjach i w firmach: różnice i podobieństwa; samozatrudnienie tłumaczy; wielozadaniowość pracy tłumacza.
Tłumaczenie ustne 1
Cele kształcenia dla przedmiotu:
– kształtowanie umiejętności tłumaczenia a vista oraz tłumaczenia konsekutywnego.
Treści programowe:
1. Rodzaje i specyfika tłumaczenia ustnego
2. Podstawowe informacje na temat zawodu tłumacza żywego języka
3. Ćwiczenia z zakresu tłumaczenia a vista
4. Techniki notowania w tłumaczeniu konsekutywnym
5. Ćwiczenia na pamięć i koncentrację
6. Przygotowanie glosariuszy dwujęzycznych
7. Ćwiczenia z zakresu tłumaczenia konsekutywnego
Tłumaczenie ustne 2
Cele kształcenia dla przedmiotu:
– doskonalenie umiejętności tłumaczenia konsekutywnego,
– kształtowanie umiejętności tłumaczenia symultanicznego.
Treści programowe:
1. Doskonalenie techniki notowania w tłumaczeniu konsekutywnym
2. Ćwiczenia na pamięć i koncentrację
3. Przygotowanie glosariuszy dwujęzycznych
4. Ćwiczenia z zakresu tłumaczenia konsekutywnego
5. Ćwiczenia z zakresu tłumaczenia symultanicznego
Tłumaczenie pisemne ogólne
Cele kształcenia dla przedmiotu:
– kształtowanie umiejętności pisemnego tłumaczenia różnych typów tekstów użytkowych (na język polski i na wybrany język romański);
– wyrabianie właściwych nawyków składających się na rzetelność pracy tłumacza;
– kształtowanie umiejętności negocjacji ze zleceniodawcą i doboru strategii do celu tłumaczenia;
– kształtowanie umiejętności pracy grupowej.
Treści programowe:
1. Analiza tekstu do tłumaczenia w kontekście opisu zlecenia; identyfikacja problemów tłumaczeniowych i wybór odpowiedniej strategii.
2. Tłumaczenie różnych typów tekstów użytkowych; sposoby rozwiązywania problemów tłumaczeniowych (techniki); zastosowanie pomocy, narzędzi i źródeł wiedzy przydatnych do wykonywania tłumaczeń ogólnych.
3. Korekta tłumaczenia różnych typów tekstów użytkowych i dyskusja nad zastosowanymi rozwiązaniami; konsekwencje nieadekwatnych do sytuacji wyborów (błędy w przekładzie).
Lokalizacja
Cele kształcenia dla przedmiotu:
– zapoznanie studentów ze specyfiką lokalizacji produktów audiowizualnych;
– kształtowanie umiejętności tłumaczenia komunikatów łączących tekst z obrazem i dźwiękiem z wybranego języka romańskiego na polski i odwrotnie, z uwzględnieniem wyzwań i ograniczeń poszczególnych rodzajów lokalizacji produktów audiowizualnych.
Treści programowe:
1. Zagadnienia wstępne: a. definicja lokalizacji; b. lokalizacja wybranych produktów audiowizualnych (cechy charakterystyczne, ograniczenia techniczne, analiza przypadków), np.: lokalizacja stron internetowych, reklam i materiałów promocyjnych w internecie i przestrzeni publicznej; lokalizacja aplikacji mobilnych i oprogramowań; lokalizacja edukacyjnych i szkoleniowych materiałów audiowizualnych; lokalizacja gier komputerowych (m.in. dialogi i interfejs użytkownika).
2. Ćwiczenie umiejętności tłumaczenia komunikatów łączących tekst z obrazem i dźwiękiem z wybranego języka romańskiego na polski i odwrotnie: a. analiza produktu audiowizualnego podlegającego lokalizacji; b. zdobywanie wiedzy potrzebnej do przetłumaczenia tekstu i lokalizacji materiału audiowizualnego, wybór odpowiedniego oprogramowania w zależności od rodzaju produktu audiowizualnego; c. lokalizacja produktu audiowizualnego i jej kontrola; d. analiza wykonanego transferu audiowizualnego i dyskusja nad zastosowanymi rozwiązaniami.
Tłumaczenie audiowizualne
Cele kształcenia dla przedmiotu:
– zapoznanie studentów ze specyfiką tłumaczenia audiowizualnego;
– kształtowanie umiejętności tłumaczenia komunikatów łączących tekst z obrazem i dźwiękiem z wybranego języka romańskiego na polski i odwrotnie, z uwzględnieniem wyzwań i ograniczeń poszczególnych rodzajów tłumaczenia audiowizualnego.
Treści programowe:
1. Zagadnienia wstępne: a. definicja i typologia ogólna tłumaczenia audiowizualnego; b. wybrane techniki transferu audiowizualnego, ich cechy charakterystyczne i związane z nimi ograniczenia techniczne, np.: tłumaczenie filmowe: listy dialogowe dla lektora, napisy i dubbing; tłumaczenie reklam w telewizji i prasie.
2. Ćwiczenie umiejętności tłumaczenia komunikatów łączących tekst z obrazem i dźwiękiem z wybranego języka romańskiego na polski i odwrotnie: a. analiza tekstu do tłumaczenia; b. zdobywanie wiedzy potrzebnej do przetłumaczenia tekstu, wybór odpowiedniego oprogramowania w zależności od rodzaju tekstu; c. tłumaczenie tekstu i jego kontrola;d. analiza wykonanego tłumaczenia i dyskusja nad zastosowanymi rozwiązaniami.
Tłumaczenie literackie
Cele kształcenia dla przedmiotu:
– wyposażenie w umiejętność interpretacji i komentowania wybranych zjawisk z dziedziny przekładu literackiego – na podstawie analizy przekładów istniejących oraz własnych prób tłumaczenia.
Treści programowe:
1. Wprowadzenie: specyfika tłumaczenia literackiego i zarys badań nad przekładem literackim.
2. Analiza wybranych elementów lub zjawisk w tekście literackim i jego istniejącym przekładzie lub serii przekładów i/lub własne próby tłumaczenia tekstów literackich i dyskusja nad zastosowanymi rozwiązaniami.
Tłumaczenie poświadczone, prawnicze i handlowe
Cele kształcenia dla przedmiotu:
– zapoznanie studentów ze specyfiką tłumaczenia poświadczonego, prawniczego i handlowego (na język polski i na wybrany język romański);
– przygotowanie studentów do wykonywania tłumaczenia poświadczonego (na język polski i na wybrany język romański);
– kształtowanie umiejętności tłumaczenia tekstów prawniczych i handlowych (na język polski i na wybrany język romański).
Treści programowe:
– wymagania stawiane tłumaczom przysięgłym w Polsce;
– techniki sporządzania tłumaczeń poświadczonych w Polsce (na język polski i na wybrany język romański);
– specyfika tłumaczeń prawniczych i handlowych (na język polski i na wybrany język romański);
– korzystanie z pomocy i narzędzi przy wykonywaniu tłumaczeń poświadczonych, prawniczych i handlowych (na język polski i na wybrany język romański).
Tłumaczenie naukowe i techniczne
Cele kształcenia dla przedmiotu:
– zapoznanie ze specyfiką tłumaczenia naukowego i technicznego;
– kształtowanie umiejętności pisemnego tłumaczenia tekstów naukowych i technicznych (w tym pracy z terminologią i doboru odpowiedniej strategii) z wybranego języka romańskiego na polski i odwrotnie;
– wyrabianie właściwych nawyków składających się na rzetelność pracy tłumacza.
Treści programowe:
1. Zagadnienia wstępne: a. specyfika stylu naukowego; b. specyfika tłumaczenia naukowego i technicznego; c. terminologia w tłumaczeniu naukowym i technicznym (definicja terminu, identyfikacja terminów w tekście, ustalanie ekwiwalentów).
2. Ćwiczenie umiejętności tłumaczenia tekstów naukowych i technicznych z wybranego języka romańskiego na polski i odwrotnie: a. analiza tekstu do tłumaczenia; b. zdobywanie wiedzy (i powiązanej z nią terminologii) potrzebnej do przetłumaczenia tekstu; c. tłumaczenie tekstu i jego kontrola;d. analiza wykonanego tłumaczenia i dyskusja nad zastosowanymi rozwiązaniami.
Przedmioty literacko-kulturowe
Literatura a filozofia i religia
Cele kształcenia dla przedmiotu:
– poszerzenie o wybrane aspekty filozoficzne i religijne wiedzy z zakresu literatury krajów romańskich zdobytej na studiach I stopnia,
– zdobycie wiedzy na temat wybranych zagadnień dotyczących związków między literaturą, filozofią i religią- poznanie i opanowanie metod umożliwiających interdyscyplinarne badanie oraz interpretację dzieł literackich.
Literatura a kultura i sztuka
Celem zajęć jest wyposażenie studentów w wiedzę w zakresie związków między różnymi przejawami działalności literackiej w szeroko rozumianym kontekście działalności kulturalnej i artystycznej – wzajemnego oddziaływania na siebie i przenikania literatury, kultury i sztuki (ze szczególnym uwzględnieniem prądów i kierunków okresu od XVIII do XXI wieku); a także kształtowanie umiejętności analizy oraz interpretacji tekstów i wytworów kultury.
Literatura a społeczeństwo
Cele kształcenia dla przedmiotu:
– zapoznanie studentów z wybranymi zagadnieniami społeczno-historycznymi i ich odzwierciedleniem w literaturze;
– doskonalenie umiejętności analizy i interpretacji tekstu literackiego.
Naukowa edycja cyfrowa tekstów literackich
Cele kształcenia dla przedmiotu:
– zapoznanie studentów z nowym nurtem badawczym z zakresu humanistyki cyfrowej oraz z nowym standardem kodowania tekstów literackich;
– przetwarzanie i analiza zasobów tekstowych w formie cyfrowej;- praktyka procesu tworzenia naukowej edycji cyfrowej.
Poetyki literatur romańskich
Celem przedmiotu będzie zaznajomienie studentów z problematyką wybranych zagadnień poetyki dzieła literackiego w korelacji z kontekstem historycznoliterackim określonej epoki, czy też nurtu w literaturze.
Współczesna literatura krajów romańskich
Cele kształcenia dla przedmiotu:
– zapoznanie studentów z najważniejszymi współczesnymi dziełami literackimi z kręgu kultur romańskich;
– uświadomienie studentom głównych problemów poruszanych w najnowszej literaturze wyrażanej w jednym z języków romańskich;
– doskonalenie umiejętności analizy i interpretacji tekstu literackiego.
Kultura wizualna współczesnych Włoch
Celem zajęć jest analiza rozwoju włoskich kina i telewizji w XX w. jako mediów masowego oddziaływania, które do czasów pojawienia się mediów społecznościowych odgrywały istotną rolę w kształtowaniu potrzeb i pragnień włoskiego społeczeństwa. Celem zajęć będzie zapoznanie studentów z omawianymi zjawiskami i kształtowanie umiejętności analizy oraz interpretacji tekstów i wytworów kultury.
Widowiska kulturowe we Włoszech od Risorgimenta do czasów współczesnych
Celem zajęć jest analiza włoskich widowisk kulturowych, czyli form życia zbiorowego, które kształtowały tożsamość Włoch od Risorgimenta po współczesność. Studenci zapoznają się z omawianymi zjawiskami oraz zostaną wyposażeni w narzędzia teoretyczne pozwalające na interpretację omawianych zjawisk.
Włoska kultura muzyczna
Cel kształcenia dla przedmiotu:
– zaznajomienie studentów z wkładem włoskich mistrzów w kulturę muzyczną nowożytnej Europy.
Przedmioty językoznawcze
Frazeografia francuska
Cele kształcenia dla przedmiotu:
– wprowadzenie w problematykę frazeologiczną, zapoznanie się z francuską i polską terminologią z dziedziny frazeologii, zaznajomienie z wybranymi współczesnymi słownikami frazeologicznymi języka francuskiego oraz dwujęzycznymi słownikami frazeologicznymi francusko-polskimi i polsko-francuskimi, zdobycie specjalistycznej wiedzy z zakresu leksykograficznego opisu frazeologicznych jednostek języka, wykształcenie umiejętności samodzielnej analizy słowników pod kątem leksykograficznego opisu frazeologizmów.
Historia ortografii francuskiej
Cele kształcenia dla przedmiotu:
– wprowadzenie w problematykę ortograficzną w ujęciu diachronicznym, zapoznanie się z francuską i polską terminologią związaną z ortografią, zdobycie specjalistycznej wiedzy z zakresu ewolucji ortografii języka francuskiego z uwzględnieniem wewnątrzjęzykowych i zewnątrzjęzykowych przyczyn jej zmian, zrozumienie istoty współczesnej debaty dotyczącej reformy francuskiej ortografii.
Historia słowników francuskich
Cele kształcenia dla przedmiotu:
– wprowadzenie w problematykę (meta)leksykograficzną, zapoznanie się z francuską i polską terminologią z dziedziny leksykografii, zdobycie wiedzy na temat rozwoju leksykografii francuskiej, zaznajomienie z wybranymi słownikami języka francuskiego, wykształcenie umiejętności samodzielnej analizy jednojęzycznych słowników ogólnych.
Językoznawstwo kognitywne
Cele kształcenia dla przedmiotu:
– zapoznanie studentów z podstawowymi terminami i kierunkami językoznawstwa kognitywnego.
Językoznawstwo stosowane
Cele kształcenia dla przedmiotu:
– zapoznanie studentów z przedmiotem, celami i wybranymi zagadnieniami językoznawstwa stosowanego.
Kultura języka polskiego
Cele kształcenia dla przedmiotu:
– zapoznanie studentów z podstawowymi pojęciami kultury języka oraz zasadami umożliwiającymi praktyczną działalność normatywną, służącą rozwijaniu umiejętności poprawnego i skutecznego używania polszczyzny;
– kształcenie u studentów następujących umiejętności: 1. typologizacji błędów i ich rzetelnej korekty zgodnie z kryteriami poprawności językowej; 2. stosowania poprawnej polszczyzny w zakresie wymowy, ortografii, interpunkcji, leksyki, słowotwórstwa, fleksji i składni; 3. samodzielnego korzystania z opracowań o charakterze deskryptywno-preskryptywnym (poradników językowych, elektronicznych korpusów językowych, współczesnych słowników języka polskiego) oraz źródeł o charakterze naukowym z zakresu językoznawstwa normatywnego.
Pragmatyka międzykulturowa
Cele kształcenia dla przedmiotu:
– poszerzenie świadomości różnic międzykulturowych wśród studentów; za pomocą precyzyjnego narzędzia, jakim jest naturalny metajęzyk semantyczny, NSM (Wierzbicka [1991]2003, 2013), zajmować się będziemy głównie różnicami sytuującymi się na poziomie pragmatyki, czyli użycia języka;
– kształcenie umiejętności analizy skryptów kulturowych (Wierzbicka [1991]2003), czyli norm i wartości kulturowych, które stoją za charakterystycznymi dla danej kultury zachowaniami dyskursywnymi.
Składnia francuskiego zdania złożonego – teoria i praktyka
Cele kształcenia dla przedmiotu:
– analiza składni zdania złożonego oraz wyposażenie studentów w wiedzę i umiejętności niezbędne do tworzenia wypowiedzi pisemnych charakteryzujących się poprawnością i wysoką złożonością składniową.
Terminologia
Cele kształcenia dla przedmiotu:
– zapoznanie z podstawowymi zagadnieniami i pojęciami z zakresu terminologii, z wybranymi teoriami terminologicznymi oraz z wybranymi tendencjami terminotwórczymi we współczesnym języku;
– wykształcenie umiejętności samodzielnego opracowania dwujęzycznej kartoteki terminologicznej dla wybranych tekstów specjalistycznych i/lub umiejętności analizowania zgromadzonego zbioru terminów pod kątem występujących w nim wybranych zjawisk językowych.
Wstęp do lingwistycznej analizy dyskursu
Cele kształcenia dla przedmiotu:
– zapoznanie studentów ze specyfiką i metodologią francuskiej lingwistycznej analizy dyskursu (FLAD);
– ukazanie miejsca FLAD wśród innych dziedzin badań nad dyskursem;
– wypracowanie umiejętności zastosowania wybranych metod FLAD w badaniach nad komunikacją;
– zwiększenie świadomości studentów na temat powiązań między praktyką językową a innymi praktykami społecznymi.
Wstęp do psycholingwistyki
Cele kształcenia dla przedmiotu:
– zapoznanie studentów z podstawowymi terminami i kierunkami badawczymi psycholingwistyki;
– rozwijanie umiejętności analizy zjawisk językowych z punktu widzenia procesów kognitywnych.
Zróżnicowanie językowe współczesnych Włoch
Cele kształcenia dla przedmiotu:
– opis i analiza wybranych zagadnień związanych ze zróżnicowaniem językowym współczesnych Włoch.
Zróżnicowanie współczesnego języka francuskiego
Cele kształcenia dla przedmiotu:
– opis i analiza wybranych zagadnień związanych ze zróżnicowaniem współczesnej francuszczyzny.
Moduły i przedmioty kształcenia nauczycielskiego
Dydaktyka języka romańskiego I
Moduł składa się z dwóch przedmiotów o łącznej wartości 3 ECTS:
Dydaktyka języka romańskiego – założenia teoretyczne I (wykład)
Dydaktyka języka romańskiego – praktyka nauczania I (konwersatorium)
Cele kształcenia dla modułu:
– przygotowanie studentów do wykonywania zawodu nauczyciela języka obcego (romańskiego).
Dydaktyka języka romańskiego II
Moduł składa się z dwóch przedmiotów o łącznej wartości 3 ECTS:
Dydaktyka języka romańskiego – założenia teoretyczne II (wykład)
Dydaktyka języka romańskiego – praktyka nauczania II (konwersatorium)
Cele kształcenia dla modułu:
– przygotowanie studentów do wykonywania zawodu nauczyciela języka obcego (romańskiego).
Podstawy dydaktyki
Moduł składa się z dwóch przedmiotów o łącznej wartości 3 ECTS:
Podstawy dydaktyki – nauczanie obcojęzyczne w polskim kontekście edukacyjnym (wykład)
Podstawy dydaktyki – metody i podejścia w nauczaniu języka obcego (konwersatorium)
Cele kształcenia dla modułu:
– przygotowanie studentów do wykonywania zawodu nauczyciela języka obcego (romańskiego).
Dydaktyka języka romańskiego – kształcenie interkulturowe w edukacji językowej
Cele kształcenia dla przedmiotu:
– przygotowanie studentów do wykonywania zawodu nauczyciela języka obcego (romańskiego).
Dydaktyka języka romańskiego – ocenianie
Cele kształcenia dla przedmiotu:
– przygotowanie studentów do wykonywania zawodu nauczyciela języka obcego (romańskiego).
Przedmiot ogólny
Wprowadzenie do metodologii badań naukowych
Cele kształcenia dla przedmiotu:
– uświadomienie miejsca oraz specyfiki nauk humanistycznych i społecznych w kontekście pozostałych nauk;
– zaznajomienie z podstawowymi pojęciami z zakresu epistemologii wiedzy naukowej i metodologii badań naukowych, w tym szczególnie z zakresu empirycznych badań prowadzonych w naukach humanistycznych i społecznych;
– wyposażenie w podstawową wiedzę i umiejętności przygotowujące do identyfikacji i krytyki zasadniczych cech metodologicznych badań prowadzonych w naukach humanistycznych i społecznych.
