Przed rokiem 2000
Przed rokiem 2000
Władysław Dynak, Aleksander Wit Labuda (red.)
“Lekcje czytania. Eksplikacje literackie – część 2”
Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1999.
OPIS
Część druga Lekcji czytania. Eksplikacji literackich jest kontynuacją antologii, wydanej kilka lat wcześniej pod tym samym tytułem. Podobnie jak poprzednia przedstawia pracę z tekstem wg wzorca, który ustalił się we Francji i powoli przyjmuje się w polskich szkołach. Zebrane w tym tomie eksplikacje dotyczą utworów związanych z romantyzmem i pozytywizmem. Lekcje czytania są adresowane przede wszystkim do nauczycieli języka polskiego w szkołach średnich. Zainteresują jednak również metodyków nauczania literatury, wykładowców prowadzących zajęcia literackie w szkołach wyższych (na polonistyce i innych filologiach) oraz uczniów i maturzystów.
Spis treści:
- Od redaktorów 7
- Aleksander Wit LABUDA: Metoda eksplikacji tekstu 11
- Marcin CIEŃSKI: Faust Johanna Wolfganga Goethego (fragment) 25
- Mieczysław INGLOT: Śluby panieńskie Aleksandra Fredry (akt I, sc. 7, w. 306-344) 37
- Marian URSEL: Bajka Aleksandra Fredry Cygan i baba 49
- Bogusław BEDNAREK: Oda do młodości Adama Mickiewicza (w. 1-15) 64
- Marcin CIEŃSKI: To lubię Adama Mickiewicza (fragment) 80
- Joanna USZCZYŃSKA: „O wieści gminna”. Fragment Konrada Wallenroda Adama Mickiewicza 95
- Stefan CHWIN: Konrad Wallenrod Adama Mickiewicza (w. 596-629) 102
- Marcin CIEŃSKI: Do ***. Na Alpach w Splügen. 1829 Adama Mickiewicza 117
- Jacek ŁUKASIEWICZ: Prolog Dziadów części trzeciej Adama Mickiewicza (w. 98-155) 129
- Zbigniew MAJCHROWSKI: „Ktoż ten mąż?” Urywek Widzenia Księdza Piotra (Dziady, cz. III) 145
- Aleksander Wit LABUDA: Duchy na grzybobraniu. Pan Tadeusz (ks. III, w. 220-246) 160
- Władysław DYNAK: Pojedynek z niedźwiedziem. Pan Tadeusz (ks. IV, w. 626-659) 173
- Magdalena CHLASTA-DZIĘCIOŁOWSKA: Nad wodą wielką i czystą Adama Mickiewicza 188
- Elżbieta SKIBIŃSKA: Księżna de Langeais opowiada o ojcu Goriot 201
- Danuta DĄBROWSKA: Naród i literatura w oczach romantyka. Maurycy Mochnacki, O literaturze polskiej w wieku dziewiętnastym 213
- Mieczysław INGLOT: „Polska Winkelriedem narodów!” Kordian Juliusza Słowackiego (akt II, w. 290-299) 224
- Marian URSEL: Beniowski Juliusza Słowackiego (fragment Pieśni VIII, w. 105-145) 238
- Ireneusz SIKORA: Uspokojenie Juliusza Słowackiego (fragment) 251
- Przemysława MATUSZEWSKA: Uroki rzymskiej wiosny i patos historii. Z korespondencji Zygmunta Krasińskiego 263
- Marta PASZEK: O wierszu Zygmunta Krasińskiego Nim słońce wejdzie, rosa wyżre oczy 277
- Urszula WERAKSA: Bema pamięci żałobny – rapsod Cypriana Kamila Norwida 285
- Krystyna WALC: Larwa Cypriana Kamila Norwida 299
- Katarzyna KASZTENNA: Przeszłość Cypriana Kamila Norwida 311
- Elżbieta SKIBIŃSKA: Przyjazd do Yonville. Fragment z Pani Bovary Gustawa Flauberta 321
- Jolanta ŁUGOWSKA: Złoty kubek Teofila Lenartowicza 330
- Aleksandra OSZCZĘDA: Kiedyż? Mieczysława Romanowskiego, czyli romantyczna utopia 344
- Krystyna WALC: Karmelkowy wiersz Adama Asnyka 352
- Aleksander Wit LABUDA: „Chleba!” Germinal Emila Zoli (cz. V, rozdz. V) 361
- Ryszard WAKSMUND: Pozłacany krajobraz. Opis żniw w Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej 378
- Jolanta ŁUGOWSKA: Powstańcy i ich wódz. Fragment opowiadania Gloria victis Elizy Orzeszkowej 390
- Jacek SOKOLSKI: Potop Henryka Sienkiewicza (fragment rozdziału I) 403
- Tadeusz ŻABSKI: Metodologia poznania w Lalce Bolesława Prusa 414
- Elżbieta SKIBIŃSKA: Bal. Fragment z Naszyjnika Guy de Maupassanta 425
Elżbieta Skibińska
“Przekład a kultura. Elementy kulturowe we francuskich tłumaczeniach Pana Tadeusza”
Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1999.
OPIS
(Acta Universitatis Wratislaviensis No 2183)
W XIX i XX wieku ukazało się sześć francuskich tłumaczeń Pana Tadeusza, co stwarza możliwość analizy przekładów utworu szczególnie mocno i wielostronnie uwikłanego w kulturę. W związku z narodowym charakterem Arcypoematu, fundamentalnego dla polskiej świadomości i tożsamości, rodzi się również pytanie o jego przekładalność.
W niniejszej książce przedmiotem rozważań są problemy kulturowej specyfiki utworu i rozwiązania kwestii z nią związanych, przyjęte przez autorów francuskich przekładów. Autorka zajęła się sposobami tłumaczenia nazw urzędów i godności bohaterów poematu, określeń i opisu ich siedzib, strojów, potraw oraz posiłków. Obszerne analizy zostały poprzedzone historycznym i teoretycznym wprowadzeniem przedstawiającym postawy wobec Innego, funkcjonujące we francuskiej tradycji translatorskiej.
W nowatorskiej metodologicznie pracy lingwistyczne przygotowanie autorki zaowocowało bezpośrednio w rozważaniach natury przekładoznawczej, leksykologicznej i semantycznej, pośrednio natomiast – co chyba najważniejsze – zaważyło na całej orientacji rozprawy, którą przenika szacunek dla konkretu przy jednoczesnym dążeniu do tego, by ten konkret postrzegać jako element struktury dzieła, systemu języka, systemu kultury. Sprawia to, że książka stanowi fascynującą lekturę zarówno dla specjalistów, jak i dla czytelników zainteresowanych szczegółami składającymi się na wielobarwną materię poematu Mickiewicza w jego kształcie oryginalnym i w wersjach francuskich.
Justyna Łukaszewicz
“Carlo Goldoni w polskim Oświeceniu”
Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1997.
OPIS
(Acta Universitatis Wratislaviensis No 1846)
W książce poświęconej Goldoniemu autorka przedstawia różne aspekty recepcji włoskiego komediopisarza w Polsce w okresie Oświecenia: informacje o spektaklach (w oryginale i przekładzie) i opinie krytyki teatralnej, a także porównania z oryginałami tekstów polskich przeróbek utworów Goldoniego.
Józef Heistein
“Historia literatury francuskiej. Od początków do czasów najnowszych”
Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1997.
Jerzy Achmatowicz
“Las Relaciones Internacionales como Ciencia”
Universidad Diego Portales 1997.
OPIS
Se desarrollan analíticamente las propuestas de algunos de los más destacados expertos en el estudio de las relaciones internacionales. Se expone los enfoques de Paul Johnson, K. H. Waltz, E. Hobsbawm, Ekhard Krippendorff y Luciano Tomassini, entre otros. Se recorre las teorías clásicas, sobre todo, de las relaciones de poder entre los estados y la teoría de los juegos. Tienen las relaciones internacionales proceder científico?Puede considerarse una ciencia autónoma del conjunto de las ciencias políticas?
Eugeniusz Ucherek
“Francusko-polski słownik przyimków”
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa – Wrocław 1997.
OPIS
Francusko-polski słownik przyimków jest niezbędnym uzupełnieniem opublikowanego wcześniej przez Wydawnictwo Naukowe PWN Polsko-francuskiego słownika przyimków. Stanowi on cenną pomoc dla osób uczących się języka francuskiego, zwłaszcza dla studentów filologii uniwersyteckiej i kolegiów nauczycielskich, dla nauczycieli języka francuskiego (przy konstruowaniu materiałów dydaktycznych), dla tłumaczy, a także w dalszej pracy badawczej nad przyimkami francuskimi i polskimi.
Formami wyjściowymi Słownika są szeroko rozumiane przyimki francuskie, a więc zarówno przyimki właściwe, jak i przyimki wtórne. Słownik podaje nie tylko polskie odpowiedniki tych przyimków, ale również bogaty materiał przykładowy i, co stanowi o jego oryginalności w leksykografii dwujęzycznej, komentarz na temat stosowania poszczególnych odpowiedników.
Piotr Sawicki (wstęp i oprac.)
“Hiszpania malowniczo-historyczna. Zapirenejskie wędrówki Polaków w latach 1838-1930”
Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1996.
OPIS
(Acta Universitatis Wratislaviensis No 1710)
Mitologia i religia, historia i polityka przez wieki kształtowały wizję Hiszpanii jako kraju o szczególnie bogatych i złożonych doświadczeniach dziejowych; kraju kontrastów i przeciwieństw, odmiennego od reszty Europy i odciętego od niej barierą Pirenejów; kraju osnutego siatką legend, mitów i wciąż odradzających się stereotypów, fascynującego i odpychającego zarazem.Jaki udział w tworzeniu zbiorowych wyobrażeń mieszkańców kontynentu na temat owego kraju położonego na obrzeżach Europy, ale zarazem na skrzyżowaniu prowadzących do niej szlaków komunikacyjnych, mieliśmy my, Polacy? Czy tylko kultywowaliśmy krążące o nim opinie, czy wzbogacaliśmy je własnymi obserwacjami, przekazując je innym, a choćby i samym sobie? Co z owych przekazów zachowało wartość poznawczą dla dzisiejszego czytelnika, a przy tym autentyczność relacji z pierwszej ręki, świeżość i koloryt? Odpowiedź na te pytania ułatwia antologia Hiszpania malowniczo-historyczna, na którą złożyły się teksty z jednego tylko stulecia, stulecia wszakże najważniejszego dla procesu formowania się naszej wiedzy o Hiszpanii i Hiszpanach. Przywołując je i pozwalając im zaistnieć ponownie (a czasem, na gruncie języka polskiego, po raz pierwszy), wzbogacając odpowiednio dobranym materiałem ikonograficznym z epoki, autor książki chciałby przybliżyć coraz liczniejszym miłośnikom iberyjskiej egzotyki dawną Hiszpanię, jej korzenie i tradycje, zabytki i dzieła sztuki, folklor i obyczaje, urodę i różnorodność jej krajobrazów, wreszcie codzienne życie narodu, który polskich wędrowców zjednywał życzliwością i serdecznością wobec swych gości, o ile tylko przekraczali oni Pireneje w pokojowych zamiarach.
Ludovico Fulci, Gaetano La Civita
Tytu”Momenti e percorsi storici del sonetto italiano”
Società Editrice Dante Alighieri, 1995.
Piotr Sawicki (oprac.)
“La España del cambio. Selección de textos periodísticos sobre la España actual”
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1993.
OPIS
La aparición de La España del cambio, conjunto de textos extraídos de revistas y periódicos españoles de actualidad (especialmente de “Cambio 16”) y adaptados para uso de estudiantes y estudiosos de las culturas y lenguas de España por el profesor Piotr Sawicki, debe ser saludada como un acontecimiento de extraordinaria importancia.
La España del cambio goza de verdaderas cualidades para tan entusiasta salutación : actualidad temática, selección rigurosa de los textos desde el punto de vista del contenido y de la lengua, presentación ligera y amena, lejos de la monotonía y la estolidez de las que suelen adolecer este tipo de libros.
La obra ofrece, además, una doble vertiente de utilidad : es un libro de distraída lectura para todos los que quieren conocer la evolución en la historia y costumbres que ha tenido lugar en la España de los setenta y ochenta, con independencia de su profesión o intereses concretos, y es un buen manual de aprendizaje para los que ya han optado en una Facultad o Escuela por estos estudios concretos que conocemos con el nombre genérico de Filología Española o Hispanística.
Citado de la reseña de Pilar Gil Cánovas
Józef Heistein
“Literatura francuska XX wieku”
Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1991.
Eugeniusz Ucherek
“Polsko-francuski słownik przyimków”
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1991.
OPIS
Niniejszy słownik przyimków jest pierwszą tego typu publikacją leksykografii polsko-francuskiej. Jego wartość jest tym większa, że istniejące słowniki ogólne polsko-francuskie są słownikami o małej objętości i niewiele miejsca poświęcają przyimkom. Wiadomo zaś, że stosowanie przyimków w języku obcym sprawia poważne trudności dydaktyczne i tłumaczeniowe.
W oddanym do rąk Czytelników słowniku artykuły hasłowe obejmują nie tylko wykaz odpowiedników francuskich, ale także przykłady ilustrujące ich użycie i, co jest najcenniejsze, komentarz na temat zakresu ich stosowania. Słownik przeznaczony jest zwłaszcza dla osób uczących się francuskiego, i to na różnych poziomach, dla tłumaczy oraz nauczycieli opracowujących materiały dydaktyczne.
Władysław Dynak, Aleksander Wit Labuda (red.)
“Lekcje czytania. Eksplikacje literackie – część 1”
Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1991.
OPIS
Spis treści:
Od redaktorów 5
I. Wprowadzenie – Aleksander Wit LABUDA 9
O metodzie eksplikacji tekstu 9
Eksplikacja w klasie I szkoły średniej – uwagi metodyczne 50
Przykład komentarza problemowego (Pieśń o Rolandzie, strofy 174-176) 66
Przykład ćwiczenia wdrażającego (oda Do Mecenasa Horacego) 73
II. Eksplikacje wybranych tekstów 88
Starożytność
Aleksander Wit LABUDA: Tarcza Achillesa. Urywek Iliady Homera 88
Małgorzata CZERMIŃSKA: Arystoteles o tragedii. Fragment Poetyki 98
Jacek ŁUKASIEWICZ: Tadeusz Różewicz Prawa i obowiązki 108
Anna SZURCZAK: “Uwertura” z Niobe Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego 119
Średniowiecze
Bogusław BEDNAREK: Śmierć Rolanda. Fragment Pieśni o Rolandzie 132
Jerzy TARNACKI: Opis ziemi polskiej. Fragment Kroniki Galla tzw. Anonima 147
Ryszard WAKSMUND: Śmierć świętego Aleksego. Fragment Legendy o świętym Aleksym 157
Dariusz DYBEK: Groteskowy łowca. Epizod Rozmowy Mistrza Polikarpa ze Śmiercią 170
Elżbieta SKIBIŃSKA, Marcin CIEŃSKI: O Balladzie iaką Willon napisał na prośbę swey matki, aby ubłagać łaski Nayświetszej Panny 185
Władysław DYNAK: Miron Białoszewski Stara pieśń na Binnarową 198
Odrodzenie
Ireneusz SIKORA: O zasadach filozofii stoickiej. Leopold Staff Marek Aureliusz mówi 211
Jacek SOKOLSKI: Tren XI Jana Kochanowskiego 221
Aleksandra KUKLA: Jana Kochanowskiego pieśń poety. Pieśń XXIV [Niezwykłym i nieleda piórem opatrzony…] 229
Gertruda WICHARY: Mikołaja Sępa Szarzyńskiego Sonet IV O wojnie naszej, którą wiedziemy z szatanem, światem i ciałem 238
Violeta MACHAJSKA: Ojczyzna jak okręt. Fragment Kazań sejmowych Piotra Skargi 245
Barok
Piotr SAWICKI: Przed walką z wiatrakami. Fragment Don Kichota Miguela de Cervantesa 256
Ewa KIRAGA: “Teraz wiem, co jest miłość!” – pieśń Hipolita z Roksolanek Szymona Zimorowica 266
Jadwiga KOTARSKA: W barokowym wirydarzu. Ogród miłości Jana Andrzeja Morsztyna 277
Joanna PYSZNY: O wierszu Wisławy Szymborskiej Kobiety Rubensa 288
Oświecenie
Elżbieta SKIBIŃSKA: Portret Kubusia. Wolność jednostki w powieści Denisa Diderota Kubuś Fatalista i jego pan 299
Marcin CIEŃSKI: O rolnictwie, praktyce i teorii. Ignacy Krasicki Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki 308
Marcin CIEŃSKI: Ignacy Krasicki Do … [Rzadki jest dobry przykład…] 320
Przemysława MATUSZEWSKA: Wilk i baranek Stanisława Trembeckiego 331
Waldemar CZECHOWSKI-JAMROZIŃSKI: Fircyk w zalotach Franciszka Zabłockiego (akt III, scena 10) 342
Antoni MACKIEWICZ: O wierszu Franciszka Karpińskiego Do Justyny. Tęskność na wiosnę 358
Antoni MACKIEWICZ: Pieśń o Narodzeniu Pańskim Franciszka Karpińskiego 368
Hanna Karaszewska (red.)
“Au fil des pages. Teksty dla studentów filologii romańskiej”
Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1991.
Małgorzata Tomicka
“Programmes et manifestes littéraires en France au XIXe siècle. Anthologie à l’usage des étudiants en philologie romane”
Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1990.
Józef Heistein
“Wprowadzenie do literaturoznawstwa porównawczego. Literatura awangardowa w świetle badań porównawczych”
Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1990.
Małgorzata Tomicka
“Symbolizm francuski w polskiej krytyce literackiej (1886-1918)”
Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1987.
OPIS
Acta Universitatis Wratislaviensis No 756
Józef Heistein
“Historia literatury włoskiej. Zarys”
Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1987.
OPIS
Zarys dziejów literatury włoskiej od średniowiecza do czasów współczesnych.
Piotr Sawicki
“Wojna domowa 1936-1939 w hiszpańskiej prozie literackiej. Ideologiczne konteksty literatury i jej misja społeczna”
Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1985.
Elżbieta Skibińska
“Exercices de syntaxe. A l’usage des étudiants en philologie romane”
Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1985.
Józef Heistein (wstęp i red.)
“Antologia poezji Quebeku – Anthologie de la poésie québécoise”
Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1985.
Józef Heistein
“Cours d’histoire littéraire de la France. Le XXème siècle”
Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1982.
Aleksander Wit Labuda
“Studium o „Antku” Prusa. Recepcja, konstrukcja, konteksty”
Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1982.
Anna Nikliborc
“Od baśni do prawdy”
Nasza Księgarnia, Warszawa 1981.
OPIS
Anna Nikliborc, Od baśni do prawdy. Szkice z dziejów literatury zachodniej dla dzieci i młodzieży, Nasza Księgarnia, Warszawa 1981.
Piotr Sawicki
“Twórczość literacka Vicente Blasco Ibáñeza i jej recepcja w Polsce”
Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1978.
Józef Heistein (red.)
“Futuryzm i jego warianty w literaturze europejskiej”
Wydawnictwa Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1977.
OPIS
(Acta Universitatis Wratislaviensis No 377)
Spis treści:
- Józef HEISTEIN: Wstęp 5
- Józef HEISTEIN: Futuryzm we Włoszech 7
- Zbigniew BARAŃSKI: Futuryzm w Rosji 57
- Jan TRZYNADLOWSKI: Futuryzm polski 97
- Józef HEISTEIN: Futuryzm a awangardowe prądy literackie we Francji 113
- Marian SZYROCKI: Futuryzm włoski a niemiecki ekspresjonizm 137
- Józef HEISTEIN: Próba syntezy 150
- Résumé 169
- Indeks nazwisk 173
Józef Heistein (red.)
“La littérature des Lumières en France et en Pologne. Esthétique. Terminologie. Échanges”
Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa – Wrocław 1976.
OPIS
Actes du colloque franco-polonais organisé par l’Université de Wrocław et l’Université de Varsovie en collaboration avec l’Institut de Recherches Littéraires de l’Académie Polonaise des Sciences
(Acta Universitatis Wratislaviensis No 339)
Table des matières:
- Programme du colloque 3
- Séance d’ouverture 5
- Jean EHRARD : Tradition et innovation dans la littérature du XVIIIe siècle français: Les idées et les formes 15
- Mieczysław KLIMOWICZ : L’homme des Lumières en Pologne au vu de l’histoire 29
- Bogdan SUCHODOLSKI : Les problèmes de l’anthropologie philosophique du siècle des Lumières 47
- Roger MERCIER : La notion de travail dans les Contes de Voltaire 57
- Henryk HINZ : La physiocratie comme source philosophique des Lumières en Pologne 75
- Jeroom VERCRUYSSE : Socinianisme polonais et matérialisme français. Affinités et diversités dans l’oeuvre de d’Holbach 85
- Marian SKRZYPEK : La présence de d’Holbach dans les Lumières polonaises 101
- Andrzej ZAHORSKI : La Grande Révolution Française dans l’historiographie polonaise contemporaine 117
- Mieczysława SEKRECKA : La nouvelle vision de la Révolution dans l’oeuvre de Saint-Martin, le philosophe inconnu 131
- Zdzisław LIBERA : Les problèmes du classicisme polonais au XVIIIe siècle et son rapport au classicisme français 149
- Roger LAUFER : Rococo et Lumières 165
- Teresa KOSTKIEWICZ : Sentimentalisme et rococo dans la littérature des Lumières polonaises 177
- Jacques CHOUILLET : L’image de la science future chez Diderot 195
- Zofia SINKO : Le roman occidental dans la conscience littéraire de la Pologne des Lumières 215
- Claire NICOLAS : Jean-Paul Marat et la Pologne 227
- René DÉMORIS : Aspects dynamiques de la relation peinture-littérature au siècle des Lumières 231
- Jean DECOTTIGNIES : Les romans de Madame de Tencin : fable et fiction 249
- Krystyna GABRYJELSKA : La conception du roman d’après L.-S. Mercier 267
- Andrzej SIEMEK : Le problème de l’ambivalence chez Crébillon fils 281
- Ewa RZADKOWSKA : La carrière des Incas en Pologne (La survie d’un texte classique) 299
- Laurent VERSINI : Stanisław Leszczyński et les Lumières : Images et thèmes privilégiés dans les oeuvres du Philosophe bienfaisant 309
- Alina ALEKSANDROWICZ : L’Hôtel de Rambouillet polonais 327
- Anna NIKLIBORC : La littérature française pour la jeunesse en Pologne au siècle des Lumières 343
- Lucjan GROBELAK : La géographie du réseau scolaire français en Pologne au XVIIIe siècle 355
Piotr Sawicki
“La España de hoy. Antología para estudiantes de Filología Romanica”
Wydawnictwa Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1975.
Anna Nikliborc
“La littérature française pour la jeunesse au siècle des Lumières”
Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1975
